- فورگ - https://forg.ir -

آسیاب سِده واقع در بخش فورگ

در100 کیلومتری شهرستان داراب واقع در بخش فورگ در روستای سده آثار به جا مانده شامل بقایای دو آسیاب آبی به فاصله تقریبی 30 متر، در راستای شمالی- جنوبی یکدیگر، در غرب روستای سده و حاشیه شرقی رودخانه فصلی شاه مرز می باشداین آسیاب که مردم منطقه فورگ آن را آسیاب برامی می نامنند که در ظلع غربی کوه شامرزی واقع شده است در نمای روبروی آن آبشار گلم کافر قرار دارد که اخیرا به علت خشک سالی خشک شده است این بنای قدیمی روستای سده ،در زمان احمد شاه قاجار برای رفاه حال مردم روستا وروستاهای اطراف ساخته شده بود آسیاب برامی دارای یک مخزن ذخیره آرد بود که هنوز آثارآن به جا مانده است این آسیاب دارای دو مخزن آرد که به صورت چاه ساخته شده بود که آب آبشار گلم کافر به درون این مخزنها  وارد می شد و سنگ آسیاب به حرکت در می آمد.

 علت نام گذاری این آسیاب و آسیاب برامین واقع شدن آن در زمین های، شخصی به نام ابراهیم می باشد که مردم فورگ مخفف کلمه ابراهیم به کار بردند وآن را برامین تلفظ می کنند هم اکنون این آسیاب رو به تخریب است..که به همت قادر شیروانی و همکارانش در فروردین 87 با گزارش کاملی از این اثر و معرفی و قابلیت های آن به ثبت ملی رسیده است که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.

 مصالح بکار رفته در این دو آسیاب، قلوه سنگ، شفته آهک وگچ است. بقایای آسیاب شمالی شامل تنوره ایست گِرد، به عمق 1 متر، قطر داخلی 140 سانتی متر و ضخامت دیواره 40 سانتی متر که جداره خارجی آن در شیب سمت غرب، حدود 4 متر ارتفاع دارد. همچنین این آسیاب دارای بقایای آبراهه ای متصل به بخش شرقی تنوره، به طول 3 متر، عرض 60 سانتی متر و ضخامت بدنه 20 سانتی متر می باشد. اما بقایای آسیاب جنوبی شامل تنوره ایست مخروطی شکل، به عمق 5/2 متر، قطر دهانه 160 سانتی متر و ضخامت دیواره 40 سانتی متر که جداره خارجی آن در شیب سمت غرب، حدود 5 متر ارتفاع دارد. این آسیاب که نسبت به آسیاب شمالی سالم تر باقی مانده است، دارای بقایای آبراهه ای متصل به بخش شرقی تنوره، به طول 25 متر، عرض 60 سانتی متر و ضخامت بدنه 40 سانتی متر می باشد. همچنین در فاصله 3 متری جنوب تنوره این اثر بقایای یک سیلو یا انبار کوچک گندم با پلان گرد و قطر 6 متر با مصالح خشت دیده می شود که سنگ ریزه به عنوان شاموت در خشت ها مورد استفاده قرار گرفته است، این سیلو دارای 6 متر ارتفاع باقی مانده و ضخامت جداره 60 سانتی متر می باشد.

نگارننده در ادامه یادآور می شوداز آنجایی که این اثر یکی از شاخص­ ترین آثار باستانی منطقه بوده و نمونه­ای از سنت و فرهنگ استفاده از آسیاب و تهیه آرد در منطقه به شمار می­رود، بنابراین شایسته است اداره میراث فرهنگی شهرستان دارا ب هر چه زودتر اقدامات حفاظتی و مراقبتی در مورد آن به اجرا درآورد.